Οι Ελληνες αποχωρούν από τα βρετανικά πανεπιστήμια λόγω Brexit, και μία από τις ισχυρές βιομηχανίες της Βρετανίας κλονίζεται, καθώς είναι γενικό το κλίμα αποχώρησης φοιτητών από χώρες της Ε.Ε. Πλέον οι Κινέζοι και οι Ινδοί έχουν μείνει στο πανεπιστήμιό μας, παραπονέθηκε στέλεχος γνωστού βρετανικού πανεπιστημίου στην υπουργό Παιδείας Νίκη Κεραμέως κατά την πρόσφατη επίσκεψή της στη Βρετανία. Ωστόσο τα εμπόδια που ορθώνονται λόγω Brexit επηρεάζουν και τους Ελληνες εκπαιδευτικούς σε σχολεία στη Βρετανία.
Ειδικότερα, καθώς η Βρετανία αποχώρησε επισήμως από την Ε.Ε. την 1η Ιανουαρίου 2021, οι αιτήσεις ξένων για εγγραφή σε βρετανικά ΑΕΙ για το 2021-2022 βούλιαξαν. Με βάση τα στοιχεία της Universities and Colleges Admissions Service (UCAS) η πτώση στον αριθμό των αιτήσεων ξένων το 2021-2022 ήταν 47%, ποσοστό που για την Ελλάδα εκτιμάται ακόμα μεγαλύτερο. Το 2020-2021 σπούδαζαν εκεί 10.250 Έλληνες.
Ωστόσο, μέχρι τότε οι Έλληνες φοιτητές σε πρώτο πτυχίο σημείωναν αύξηση. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης στη Βρετανία (HESA) το 2018-2019 ο αριθμός των Ελλήνων σε πρώτο πτυχίο ήταν 5.260, το 2019-2020 αυξήθηκαν σε 5.365 και το 2020-2021 περαιτέρω σε 5.570. Και αυτό διότι οι φοιτητές που ξεκίνησαν προπτυχιακές σπουδές στη Βρετανία έως το 2020-21 συνέχιζαν να υπάγονται στο καθεστώς των χαμηλών διδάκτρων και της χορήγησης δανείου για το κόστος ζωής. Από 1/1/2021 άλλαξε το καθεστώς των φοιτητών από Ε.Ε. (και άρα και των Ελλήνων), οι οποίοι περιλαμβάνονται πλέον στην κατηγορία των international students (φοιτητές από τρίτες χώρες) με επιπτώσεις στο ύψος των διδάκτρων, την πρόσβασή τους σε φοιτητικά δάνεια, τους όρους διαμονής τους. Έχασαν, επομένως, το καθεστώς εξομοίωσης με τους Βρετανούς φοιτητές.
Πάντως, ο συνολικός αριθμός των Ελλήνων φοιτητών (προπτυχιακοί και μεταπτυχιακοί) στη Βρετανία άρχιζε να μειώνεται σταδιακά (10.905 το 2018-19, 10.565 το 2019-20 και 10.250 το 2020-21), με όλη τη μείωση να καταγράφεται στους μεταπτυχιακούς φοιτητές. Συγκεκριμένα σε μάστερ ήταν 3.365 το 2018-19, 3.105 το 2019-20 και 2.735 το 2020-21, ενώ σε διδακτορικές σπουδές 2.075 το 2018-19, 1.935 το 2019-20 και 1.835 το 2020-21. Από την άλλη, παρατηρείται ότι τα πανεπιστήμια της Σκωτίας συγκρατούν δυνάμεις σε σχέση με τα ΑΕΙ της Αγγλίας, της Ουαλίας και της Βορείου Ιρλανδίας. Τα επίσημα στοιχεία για την τρέχουσα χρονιά αναμένονται στα τέλη Ιανουαρίου – αρχές Φεβρουαρίου.
Οι Έλληνες φοιτητές, ως φαίνεται, έχουν μετακινηθεί προς τα ιδιωτικά ελληνικά κολέγια που συνεργάζονται με βρετανικά ΑΕΙ, ως παραρτήματά τους στη χώρα μας. Σύμφωνα με την έκθεση The scale of UK higher education transnational education 2020-21 που δημοσιοποιήθηκε την περασμένη Παρασκευή, το 2020-21 συνολικά 21.530 Έλληνες σπούδαζαν σε κολέγια-παραρτήματα βρετανικών ΑΕΙ στη χώρα μας, αριθμός αυξημένος κατά 9,2% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Με βάση τον ίδιο αριθμό, η Ελλάδα ήταν στην έβδομη θέση παγκοσμίως (πρώτη η Κίνα με 61.495 φοιτητές) και στην πρώτη στην Ευρώπη.
Την ίδια στιγμή, η ελεύθερη κυκλοφορία εργαζομένων –και των εκπαιδευτικών–, απεριόριστη εντός Ε.Ε., υποβλήθηκε σε σημαντικούς περιορισμούς, όπως υποχρέωση έκδοσης βίζας έναντι σημαντικού αντιτίμου, εισοδηματικά κριτήρια παραμονής στη χώρα, χρονοβόρες διαδικασίες έκδοσης απαραίτητων εγγράφων κ.ά. Αυτό είχε επίπτωση στους Έλληνες εκπαιδευτικούς που με απόσπαση στελέχωναν τα ελληνικά σχολεία της Βρετανίας.
Κατά την επίσκεψή της στη Βρετανία, η κ. Κεραμέως έθεσε υπόψη της ομολόγου της Τζίλιαν Κίγκαν τα προβλήματα που έχουν προκύψει για τους Ευρωπαίους εκπαιδευτικούς και προτάσεις για την επίλυσή τους (σημειωτέον, η Ελλάδα έχει βρει προσωρινές λύσεις όπως π.χ. την κάλυψη των θέσεων με ωρομίσθιους, που εμφανίζονται να μην έχουν εργασιακό καθεστώς μονιμότητας στη Βρετανία), και τη στρατηγική της Ελλάδας για την εξωστρέφεια των πανεπιστημίων μας και το ενδεχόμενο συνεργειών με τα βρετανικά, όπως γίνεται ήδη με τα ανώτατα ιδρύματα των ΗΠΑ. Οπως σημείωσε χθες στην Κ η διευθύντρια του Γραφείου Τύπου του υπ. Παιδείας Ολγα Γιαννιάδη, η συνεργασία θα είναι αμοιβαία επωφελής: για τα ελληνικά και τα βρετανικά, αμοιβαία ανταλλαγή τεχνογνωσίας, διδακτικού προσωπικού, φοιτητών, κοινά/διπλά πτυχία, θερινά προγράμματα κ.ά. – καθώς και πρόσβαση των βρετανικών σε ΑΕΙ κράτους-μέλους της Ε.Ε..
Οι αριθμοί
47% είναι η πτώση των αιτήσεων ξένων φοιτητών το 2021-22. Για την Ελλάδα η εκτίμηση είναι λίγο πιο ψηλά.
10.250 Έλληνες σπούδαζαν στα βρετανικά ΑΕΙ το 2020-2021.
21.530 Έλληνες σπούδαζαν σε κολέγια-παραρτήματα βρετανικών ΑΕΙ στη χώρα μας το 2020-21, αριθμός αυξημένος κατά 9,2%.
Πηγή: Απόστολος Λακασάς
